Δήλωση Επιτρόπου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με αφορμή τη 10η επέτειο από την Διακήρυξη της Επιτροπής Υπουργών περί της δράσης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη βελτίωση της προστασίας των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την προώθηση των δραστηριοτήτων τους

Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Nils Muizniecs

Στρασβούργο, 6.2.2018

Δήλωση 10ης επετείου από την Διακήρυξη της Επιτροπής Υπουργών περί της δράσης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη βελτίωση της προστασίας των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την προώθηση των δραστηριοτήτων τους.

«Πριν από δέκα χρόνια, η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης υιοθέτησε τη Διακήρυξή της για δράση προς τη βελτίωση της προστασίας των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την προώθηση των δραστηριοτήτων τους.

Έκτοτε, ο θεσμός του Επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ενίσχυσε τη δράση του για την υποστήριξη του έργου των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αξιοποιώντας όλο και περισσότερο το πλήρες φάσμα των εργαλείων που έχει στη διάθεσή του για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Μόνο για το 2017 έπρεπε να θίξω την κατάσταση των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με διάλογο με διάφορα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης τουλάχιστον επτά φορές. Έπρεπε επίσης να παρέμβω δημόσια σε δεκατέσσερις περιπτώσεις που απαιτούσαν άμεση προσοχή καθώς η ασφάλεια των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήταν σε κίνδυνο και το περιβάλλον για το έργο τους βρίσκονταν σε σοβαρό κίνδυνο. Επιπλέον, κατά τα τελευταία έτη, παρενέβην ως τρίτο μέρος ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε αρκετές περιπτώσεις που αφορούσαν δεκάδες υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των οποίων τα δικαιώματα είχαν επηρεαστεί από περιοριστικά μέτρα σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Φυσικά, συνέχισα επίσης να συναντώ υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να συνεργάζομαι με εθνικούς και διεθνείς φορείς σε θέματα που αφορούν την ασφάλεια των υπερασπιστών και το περιβάλλον στο οποίο λειτουργούν.

Παρά την πρόοδο που σημειώθηκε σε ορισμένα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, υπάρχει μια ανησυχητική τάση για την αύξηση επανακύλησης σε βάρος της προστασίας των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες. Οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι ακτιβιστές και οι δημοσιογράφοι υπόκεινται ολοένα και περισσότερο σε διάφορες μορφές αντιποίνων, συμπεριλαμβανομένης της δικαστικής παρενόχλησης, εκστρατειών δυσφήμισης, απειλών και ακόμη και σωματικών επιθέσεων, ενώ αυξανόμενος αριθμός ευρωπαϊκών κυβερνήσεων περιορίζει το χώρο εργασίας της ανεξάρτητης κοινωνίας των πολιτών και οργανώσεων ανθρώπινων δικαιωμάτων. Οι υπερασπιστές που δραστηριοποιούνται με την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων που ανήκουν σε κάποιες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστών, ατόμων ΛΟΑΤ και γυναικών, ή που εργάζονται πάνω σε ευαίσθητα θέματα, όπως την ατιμωρησία για σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ορισμένα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, έχουν στοχοποιηθεί όλο και περισσότερο από κρατικούς και μη κρατικούς φορείς τον τελευταίο καιρό.

Πριν από δέκα χρόνια, η Διακήρυξη αναγνώρισε ότι η πρωταρχική ευθύνη για την προώθηση και προστασία των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έγκειται στα κράτη. Αν και το Συμβούλιο της Ευρώπης πρέπει επίσης να συμβάλει στη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος, οι προσπάθειές του θα αποδώσουν καρπούς μόνο εάν τα κράτη μέλη τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους με καλή πίστη. Συγκεκριμένα, όλα τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης πρέπει να απέχουν από κάθε πράξη εκφοβισμού των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να τους προστατεύουν από επιθέσεις ή παρενόχληση από μη κρατικούς φορείς. Τα κράτη θα πρέπει επίσης να ευθυγραμμίσουν την εθνική τους νομοθεσία με τα εφαρμοστέα ευρωπαϊκά πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να εγγυηθούν την άσκηση της ελευθερίας έκφρασης, ελευθερίας του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι, καθώς και την πρόσβαση σε αποτελεσματικά εθνικά μέσα και σε διεθνείς μηχανισμούς προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τέλος, τα κράτη πρέπει να ενθαρρύνουν και να δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ωστε να συμμετέχουν στη δημόσια ζωή, τον διάλογο με τις αρχές και τη συνεργασία με τους εθνικούς και διεθνείς φορείς. Ο κρίσιμος ρόλος των υπερασπιστών στην ανάπτυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στη δημοκρατική διακυβέρνηση και στο κράτος δικαίου θα πρέπει να αναγνωρίζεται δημοσίως.»

Μετάφραση από το Δίκτυο Υποστήριξης Υπερασπιστών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Το κείμενο στην αγγλική γλώσσα είναι διαθέσιμο εδώ: 

https://www.coe.int/en/web/commissioner/-/statement-on-the-10th-anniversary-of-the-declaration-of-the-committee-of-ministers-on-council-of-europe-action-to-improve-the-protection-of-human-righ

"Ten years ago the Council of Europe Committee of Ministers adopted its Declaration on action to improve the protection of human rights defenders and promote their activities. Since then, the institution of the Commissioner for Human Rights has strengthened its action to support the work of human rights defenders, making increasing use of the full spectrum of the tools at its disposal to address challenges faced by human rights defenders. In 2017 alone I have had to raise the situation of human rights defenders in dialogue with various Council of Europe member states at least seven times. I also had to publicly intervene in fourteen cases which required urgent attention as the safety of human rights defenders was in jeopardy and the environment for their work seriously compromised. Furthermore, over the last years, I intervened as a third party before the European Court of Human Rights in a number of cases grouping dozens of human rights defenders whose rights had been affected by restrictive measures in different European countries. Naturally, I also continued to meet with human rights defenders and co-operate with national and international stakeholders on issues concerning defenders’ safety and the environment in which they operate.

Despite progress made in some Council of Europe member states, there is a worrying trend towards growing backsliding in the protection of human rights defenders in a number of other European countries. Human rights defenders, activists and journalists are increasingly subjected to various forms of reprisals, including judicial harassment, smear campaigns, threats and even physical attacks, while a growing number of European governments are narrowing the space for the work of independent civil society and human rights organisations. Defenders active in protecting the rights of persons belonging to certain groups, including migrants, LGBTI persons and women, or working on sensitive issues, such as impunity for serious human rights violations in certain Council of Europe member states, have been increasingly targeted by state and non-state actors in recent times.

Ten years ago, the Declaration recognised that the prime responsibility to promote and protect human rights defenders lies with states. Although the Council of Europe must also contribute to creating an enabling environment, its efforts will only bear fruit if member states uphold their commitments in good faith. In particular, all Council of Europe member states should refrain from committing any acts of intimidation of human rights defenders and protect them from attacks or harassment by non-state actors. States should also bring their national legislation into line with applicable European human rights standards and guarantee the exercise of freedom of expression, assembly and association, as well as access to effective domestic remedies and international human rights protection mechanisms. Finally, states should encourage and create favourable conditions for human rights defenders to participate in public life, dialogue with the authorities and co-operation with national and international stakeholders. The crucial role of defenders in the development of human rights, democratic governance and the rule of law should be publicly acknowledged and recognised."